Przyimki do i na w połączeniu z nazwami geograficznymi, czyli kiedy jadę do Pragi, a kiedy na Pragę

Autor: abctlumaczenia
Data publikacji:
building-922531_1920

W języku polskim, przyimki “na” i “do” odgrywają kluczową rolę w kontekście wskazywania kierunku lub położenia względem nazw geograficznych. Chociaż na pierwszy rzut oka mogą wydawać się wymienne, w rzeczywistości ich użycie podlega określonym regułom i konwencjom, które mogą wprowadzać w błąd ludzi uczących się języka polskiego i Polaków. Słownik języka polskiego wskazuje, że można wydzielić: przyimki proste i przyimki złożone. Wyrażenia przyimkowe łączą się z innymi częściami mowy np. z czasownikiem, dlatego należy znać podstawowe reguły, aby dobrze łączyć przyimki z nazwami geograficznymi i wysławiać się poprawną polszczyzną.

Praktyczny słownik poprawnej polszczyzny – kiedy “na” a kiedy “w”

Użycie przyimka “do”

Przyimek do łączy się rzeczownikami, zwykle nieżywotnymi (lub innymi wyrazami w jego funkcji) w dopełniaczu. Konstrukcja z przyimkiem do tworzy wyrażenia oznaczające przeznaczenie; wyrażenia określające ruch dokądś, zwłaszcza do wewnątrz. Przy wskazywaniu kierunku używa się ich wówczas, gdy dla oznaczenia miejsca znajdowania się kogoś lub czegoś używa się przyimka w, np.:

jadę do Wielkopolski, bo mieszkam w Wielkopolsce
jadę do Krakowa, bo mieszkam w Krakowie
jadę do Pragi, bo mieszkam w Pradze (czeskiej) jadę do Niemiec, bo mieszkam w Niemczech

Jak od każdej reguły od tej także istnieją wyjątki. Nie używa się przyimka do w odniesieniu do pasm górskich oraz nazw regionów zakończonych na –skie i -ckie:

jadę w Beskidy, a nie do Beskidów, mimo że mieszkam w Beskidach
jadę w Śląskie, a nie do Śląskiego, mimo że mieszkam w Śląskiem
jadę w Białostockie, a nie do Białostockiego, mimo że mieszkam w Białostockiem

ABC tłumaczenia

Przyimek “na” w połączeniu z nazwami geograficznymi

Przyimek na łączy się z rzeczownikiem (lub innym wyrazem w jego funkcji) w bierniku lub w miejscowniku. W wyrażeniach oznaczających kierunek lub miejsce będące celem ruchu na tworzy następujące konstrukcje:

-połączenia z nazwami większości regionów w granicach Polski ( jadę na Śląsk, na Pomorze, na Mazowsze, mieszkam na Śląsku, na Pomorzu, na Mazowszu), wyjątek stanowią Małopolska i Wielkopolska, (jadę do Małopolski, mieszkam w Małopolsce)

-połączenia z nazwami regionów zakończonych przyrostkiem –yzna ( jadę na Lubelszczyznę, Kielecczyznę, mieszkam na Lubelszczyźnie, na Kielecczyźnie)

-połączenia z nazwami wysp i półwyspów (jadę na Hel, na Majorkę, na Madagaskar, mieszkam na Helu, na Majorce, na Madagaskarze)

-połączenia z niektórymi nazwami regionów znajdującymi się poza Polską i z nazwami państw z którymi kiedyś Polska była związana historycznie ( jadę na Bukowinę, mieszkam na Bukowinie, jadę na Syberię, mieszkam na Syberii, jadę na Morawy, mieszkam na Morawach oraz jadę na Węgry, na Litwę (rzadziej do Litwy), na Łotwę (rzadziej do Łotwy), na Słowację (rzadziej do Słowacji) na Białoruś, na Ukrainę, na Węgry, mieszkam na Litwie (rzadziej w Litwie) , na Łotwie (rzadziej w Łotwie), na Białorusi, na Ukrainie, na Węgrzech, na Słowacji (rzadziej w Słowacji)

zastosowanie przyimków w odniesieniu do nazw miejsc

-połączenia z nazwami dzielnic miast, przy czym zasada ta jest w sporej mierze umowna (regulowana obyczajem) i nie dotyczy dzielnic, które stosunkowo niedawno były odrębnymi jednostkami administracyjnymi, czyli nie wchodziły w skład miasta. Stąd mówimy i piszemy: jadę na Wolę, na Ochotę, na Pragę i mieszkam na Woli, na Ochocie, na Pradze, ale jadę do Włoch, do Wilanowa, do Ursusa i mieszkam we Włochach, w Wilanowie, w Ursusie. Uznaniowość tej reguły doskonale obrazują wyjątki, takie jak np. jadę do Śródmieścia i mieszkam w Śródmieściu, czy jadę do Kabat lub na Kabaty (obie formy są dozwolone). W związku z powyższym wsiadając w śródmieściu Warszawy w metro znajdujemy się po kolei na Mokotowie, na Ursynowie, w Natolinie i na Kabatach.

-połączenia z nazwami miast, kiedy konstrukcja z przyimkiem na oznacza tylko kierunek ruchu, a nie jego cel., np. jadę na Koszalin, jadę na Kraków, jadę na Pragę

globus w ręce

Poprawne używanie przyimków z nazwami geograficznymi

Posługiwanie się poprawną formą przyimków w połączeniu z nazwami geograficznymi na pewno przyda się w podróży, ale także w życiu codziennym. Przykłady przytoczone w naszym artykule powinny pokazać, jak stosować określone przyimki. Aby wysławiać się poprawnie, należy zapamiętać reguły dotyczące przyimków. Ta część mowy łączy się z innymi elementami, nadając im inny sens. Wyrażenia przyimkowe w polszczyźnie są stosowane bardzo często, służą do podkreślenia stałego przeznaczenia rzeczownika. 

Odpowiednie zastosowanie konstrukcji z przyimkami w tłumaczeniach – ABC Tłumaczenia

Na przestrzeni lat wypracowaliśmy sobie pozycję lidera w poprawnych tłumaczeniach pod względem semantycznym, interpunkcyjnym i ortograficznym. Każdy nasz ekspert kilkukrotnie sprawdza przekład, tak aby do klienta dotarł bezbłędnie przetłumaczony dokument.

ABC Tłumaczenia od wielu lat zajmuje się przekładami w wielu językach, zgodnie z panującymi zasadami języka polskiego i innych języków obcych

Autor

malgorzata-panasiuk
Małgorzata Panasiuk Tłumacz przysięgły języka angielskiego i rosyjskiego. Absolwentka Instytutu Lingwistyki Stosowanej na Uniwersytecie Warszawskim. Ukończyła Studium Prawa Rosyjskiego na Uczelni Łazarskiego. Od 10 lat prowadzi własne biuro tłumaczeń.
Fanka jedzenia, podróży, książek, kina i teatru.

Potrzebujesz przetłumaczyć dokument?

W ofercie: Darmowa Wycena